Ως περιπρωκτική περιοχή περιγράφεται η περιοχή πέριξ της πρωκτικής σχισμής αλλά και το τελικό τμήμα του πεπτικού σωλήνα, δηλαδή το πρωκτικό κανάλι. Το δέρμα που καλύπτει την περιπρωκτική περιοχή (πρωκτόδερμα) είναι πιο λεπτό, ευαίσθητο και ευπαθές συγκριτικά με το δέρμα του υπόλοιπου σώματος. Το γεγονός αυτό καθιστά τη συγκεκριμένη περιοχή επιρρεπή σε τραυματισμούς και δερματικούς ερεθισμούς. Παράλληλα η περιπρωκτική περιοχή έχει πολύ πλούσια νεύρωση και αισθητικότητα, οπότε οι παθήσεις της περιοχής είναι ιδιαιτέρως επώδυνες.
Περιεδρικό απόστημα είναι η συλλογή πύου στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό.
Οφείλεται στη μικροβιακή λοίμωξη και φλεγμονή των πρωκτικών αδένων. Πρόκειται για μια συχνή πάθηση, που εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες 30-50 ετών και με σχεδόν διπλάσια συχνότητα στους άνδρες, σε σχέση με τις γυναίκες.
Τα περιεδρικά αποστήματα επεκτείνονται γρήγορα και μπορεί να εξελιχθούν σε ιδιαίτερα βαριά σηπτική κατάσταση.
Τα ακριβή αίτια δεν είναι ξεκάθαρα, ωστόσο η απόφραξη των στομίων των πρωκτικών αδένων από κόπρανα, θεωρείται ο κύριος παθοφυσιολογικός μηχανισμός δημιουργίας αυτών των αποστημάτων. Άλλα αίτια είναι:
Ανάλογα με τη θέση ανάπτυξής τους ταξινομούνται αρχικά σε υψηλά και χαμηλά, ανάλογα με τη σχέση τους με τους ανελκτήρες μύες του ορθού και περαιτέρω σε:
Κλινικά, η εικόνα του περιεδρικού αποστήματος εξαρτάται από την εντόπισή του. Τα χαμηλά και υποδόρια αποστήματα εκδηλώνονται κυρίως με :
Στα υψηλά αποστήματα ο ασθενής αισθάνεται :
Σταθερά συμπτώματα, ασχέτως εντόπισης, που είναι ενδεικτικά επέκτασης της φλεγμονής είναι :
Σε παραμελημένες περιπτώσεις υπάρχουν εκδηλώσεις συστηματικής σήψης.
Η διάγνωση τίθεται με τη λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση, που περιλαμβάνει επισκόπηση της περιοχής και δακτυλική εξέταση.
Σε περιπτώσεις υψηλών αποστημάτων διενεργείται και ορθοσκόπηση. Επιπλέον πραγματοποιείται αιματολογικός έλεγχος, ο οποίος αναδεικνύει λευκοκυττάρωση και αύξηση των δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ, CRP).
Ο διαγνωστικός έλεγχος μπορεί να συμπληρωθεί με απεικονιστικές εξετάσεις (Μαγνητική Τομογραφία, Αξονική Τομογραφία, Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα), προκειμένου να ληφθούν λεπτομερείς πληροφορίες για την ακριβή εντόπιση και επέκταση της φλεγμονής.
Θεραπεία: Το περιεδρικό απόστημα αποτελεί μια οξεία και επείγουσα πάθηση, που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση, προκειμένου να αποφευχθεί η επέκταση της φλεγμονής, με εμφάνιση συστηματικής σήψης, μια δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση.
Η θεραπεία είναι αποκλειστικά χειρουργική.
Η λήψη αντιβιωτικής αγωγής και μόνο δεν αρκεί για την αντιμετώπιση αυτής της πάθησης, αλλά χορηγείται επικουρικά της χειρουργικής θεραπείας.
Περιλαμβάνει την ευρεία διάνοιξη του αποστήματος με σταυροειδή τομή, την παροχέτευση του πύου, τη διερεύνηση της αποστηματικής κοιλότητας για απομάκρυνση τυχόν νεκρωμάτων και επαρκή καθαρισμό της, ενώ τέλος, γίνονται άφθονες πλύσεις της κοιλότητας με αντισηπτικά διαλύματα και φυσιολογικό ορό.
Ο σχολαστικός και εκτεταμένος καθαρισμός της αποστηματικής κοιλότητας είναι βασικός για την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής της νόσου, που δυστυχώς είναι αρκετά συχνή, καθώς στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ότι συμβαίνει σε ποσοστό 10-60% των περιπτώσεων.
